SUZI Vesti
Sećanje na akademika Boška Petrovića, velikana zemljotresnog inženjerstva u Srbiji
27.06.2019
SUZI Vest

Pripremila dr Svetlana Nikolić-Brzev

U Kingstonu u Velikoj Britaniji je 6-og maja 2019. godine u 93-oj godini preminuo akademik prof. dr Boško Petrović, dipl. inž. građ. Rođen je u Aleksincu 1926. godine, a odrastao je u Beogradu gde se i školovao. Na Građevinskom fakultetu u Beogradu diplomirao je 1951-e i doktorirao 1977-e godine. Stručnu karijeru je započeo kao saradnik akademika Branka Žeželja u Institutu za ispitivanje materijala Srbije, u kome je proveo najveći deo svog radnog veka i obavljao značajne dužnosti sve do 1990-e godine. Bio je jedan od najistaknutijih inženjera koji su izneli posleratnu obnovu i izgradnju Jugoslavije. Od početka svoje bogate karijere učestvovao je u razvoju i projektovanju značajnih objekata u zemlji, kao što su Hala 1 beogradskog sajma sa kupolom raspona 106 m, koja je u trenutku izvođenja (1955-57. godina) bila najveća betonska hala na svetu. Bio je deo pionirske grupe koja je uvela tehniku prednapregnutog betona u tadašnju jugoslovensku praksu i rukovodio je značajnim ispitivanjima modela i konstrukcija od prednapregnutog betona, kao što su rešetkasti nosači velikih raspona. Imao je vodeću ulogu u razvoju montažnog sistema gradnje zgrada IMS-Žeželj od samog početka 1950-tih godina. Bavio se studijama ponašanja komponenata i veza tog sistema pod cikličnim opterećenjima, kao i u projektovanju više stambenih objekata u tom sistemu u Novom Beogradu, Banjaluci, itd. Izvršio je i ispitivanje dinamičkih karakteristika (logaritamskog dekrementa) jedne zgrade u IMS sistemu na Novom Beogradu 1960-tih godina.

Bio je jedan od najznačajnijih stručnjaka u oblasti zemljotresnog inženjerstva u bivšoj Jugoslaviji. Počeo je da se bavi ovom oblašću posle zemljotresa u Skoplju 1963-e godine. Učestvovao je u razvoju prvih Privremenih tehničkih propisa za građenje u seizmičkim područjima za bivšu Jugoslaviju koji su objavljeni 1964-e godine. U to vreme je počeo da ispituje modele konstrukcija od armiranog i prednapregnutog betona i njihovih veza izloženih dejstvu cikličnog opterećenja. Razvio je i numerički model za simuliranje nelinearnog ponašanja konstrukcija od prednapregnutog betona, kao i niz kompjuterskih programa za dinamičku analizu konstrukcija koji su se koristili u praksi. Učestvovao je kao vodeći istraživač za nekoliko bilateralnih naučnoistraživačkih projekata sa Univerzitetom u Berkliju (SAD) i u nekoliko značajnih projekata Ujedinjenih Nacija, kao sto su UNDP/UNIDO projekat Building Construction under Seismic Condition in the Balkan Region.

Od osnivanja poslediplomskih studija na Građevinskom fakultetu Univerziteta u Beogradu predavao je kurseve iz oblasti prednapregnutog betona i seizmičkog inženjerstva. Imao je i zvanje vanrednog profesora Univerziteta Kiril i Metodije u Skoplju gde je predavao na poslediplomskim studijama. Od 1990-e do 1993-e godine je bio redovni profesor Fakulteta Tehničkih Nauka u Novom Sadu. Napisao je značajne naučne radove koji su objavljeni u nacionalnim i internacionalnim časopisima i prezentovani na naučnim skupovima. 1985-e godine je objavio knjigu „Odabrana poglavlja iz zemljotresnog građevinarstva“ u izdanju Građevinske knjige, koja je predstavila teme iz oblasti zemljotresnog inženjerstva od značaja za istraživanja i građevinsku praksu. Knjiga je dugi niz godina korišćena kao udžbenik na građevinskim fakultetima u zemlji, a i danas služi kao izvor informacija iz ove oblasti mnogim generacijama studenata, istraživača, kao i inženjera u praksi. Bio je i koautor značajne knjige „Zemljotresno inženjerstvo: visokogradnja“ (izdavač Građevinska knjiga) sa kolegama Draženom Aničićem, Peterom Fajfarom, Mihom Tomaževičem i Antunom Szavits-Nossanom.

Bio je jedan osnivača i aktivnih članova Jugoslovenskog društva za zemljotresno inženjerstvo, kao i seizmičke komisije Međunarodne federacije za prednaprezanje (FIP) od 1970-e godine, kao i Saveta FIP-a. Bio je i predsednik Jugoslovenskog društva za prednaprezanje. Za svoj doprinos inženjerskoj teoriji i praksi dobio je nekoliko značajnih nacionalnih nagrada i priznanja. Za dopisnog člana SANU izabran je 1985-e a za redovnog 2006-e godine.

Profesor Boško Petrović je nesumnjivo bio jedan od najznačajnijih stručnjaka iz oblasti zemljotresnog inženjerstva na našim prostorima. Imao je nesvakidašnju širinu tehničkog znanja, ali i opšteg obrazovanja. Sa jednakim žarom je diskutovao na temu numeričke metode za dinamičku analizu konstrukcija kao i Mocartove simfonije. Bio je u stanju da popravi svaki kompjuter u Institutu, a poznavao je i najsitnije detalje uređaja za ispitivanje konstrukcija. Bio je izuzetno skroman čovek, i uvek dostupan za razgovor sa saradnicima i kolegama. Mlađi saradnici u Institutu su bili privilegovani zbog prilike da rade sa Boškom, da uče od njega kroz svaki kontakt i razgovor, i da budu tretirani kao članovi jedne srećne porodice. Boškov odlazak predstavlja nenadoknadiv gubitak za članove njegove porodice koje je beskrajno voleo, kao i za sve nas koji smo imali čast da ga poznajemo i radimo sa njim. Srbija je izgubila velikana zemljotresnog inženjerstva i građevinskog konstrukterstva.